białkomocz
Fot.: Unsplash.com

Białkomocz, określany także jako proteinuria to obecność białka w moczu. Podwyższone stężenie białka w moczu towarzyszy schorzeniom nerek, a także stanom przebiegającym ze znacznym zwiększeniem białka we krwi. W celu wykazania obecności białka w moczu konieczne jest wykonanie badania ogólnego moczu, niekiedy wskazana może być dobowa zbiórka moczu.

Od czego zależy obecność białka w moczu?

przyczyny białkomoczu
Fot.: Unsplash.com

W zdrowym organizmie w moczu można stwierdzić niewielkie ilości białka wydalanego wraz z moczem. Prawidłowo funkcjonujące nerki sa w stanie przefiltrować do moczu jedynie i niskiej masie cząsteczkowej – i właśnie takie białka można znaleźć w moczu. Mowa m. in. o:

  • albuminie
  • globulinach
  • białku Tamma – Horsfalla
  • łańcuchach lekkich immunoglobulin
  • lizozymie
  • białku C – reaktywnym

Wydalanie białka z moczem nie przekracza 150 mg/ dobę i taka ilość nie jest oznaczana przy pomocy standardowo wykonywanych oznaczeń.

Pojawienie się białka w moczu w ilości przekraczającej normę określane jest jako białkomocz. Biorąc pod uwagę nasilenie białkomoczu, można wyróżnić białkomocz znikomy (poniżej 0,5 g/ dobę), białkomocz mierny (0,5 – 3,5 g/ dobę) oraz białkomocz znaczny (powyżej 3,5 g/ dobę).

Przyczyny białkomoczu

Do zwiększonego wydalania białka z moczem może dojść w wyniku zaburzenia funkcji nerek. Taki typ białkomoczu określany jest jako białkomocz nerkowy, a jego najczęstsze przyczyny to zaburzenia funkcji nerek, prowadzące do nasilonego przechodzenia białek do moczu. W przebiegu białkomoczu cewkowego dochodzi do przefiltrowywania większej ilości białek, a także uwalniania białka z uszkodzonych komórek cewkowych. Z kolei w przebiegu białkomoczu kłębuszkowego ma miejsce zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych dla białek wysokocząsteczkowych, takich jak albuminy.

Nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek to nie jedyna przyczyna występowania białkomoczu. W przypadku białkomoczu przednerkowego przyczyną jest zbyt duże stężenie białka we krwi, któremu towarzyszy zwiększone przesączanie białek przez błonę filtracyjną nerek. Jest to tzw. białkomocz z przeładowania, występujący np. w przebiegu nasilonego wytwarzania wolnych łańcuchów immunoglobulin w przebiegu szpiczaka mnogiego. Natomiast tzw. białkomocz ponerkowy to obecność białka w moczu towarzysząca stanom zapalnym pęcherza czy cewki moczowej, a także gruczołu krokowego u mężczyzn.

Białkomocz fizjologiczny to obecność białka w moczu nie związana z obecnością schorzeń. Możliwe przyczyny to gorączka, wysiłek fizyczny lub długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej (białkomocz ortostatyczny). Możliwą przyczyną białkomoczu są także takie choroby układu krążenia jak niewydolność serca, nadciśnienie czy zakrzepica żył nerkowych.

Wskazania do oznaczenia białkomoczu

Badanie poziomu białka we krwi wskazane jest u osób, u których podejrzewane jest uszkodzenie nerek lub obecność innych chorób, mogących zwiększać stężenie białka w moczu, takich jak:

  • cukrzyca
  • nadciśnienie
  • choroba niedokrwienna serca
  • przewlekła niewydolność serca
  • toczeń rumieniowy
  • zakażenia dróg moczowych
  • szpiczak mnogi
  • kamica nerkowa
  • przerost gruczołu krokowego.

Badanie białkomoczu

białko w moczu
Fot.: Unsplash.com

W celu zbadania poziomu białka z moczu wykonywane jest badanie ogólne moczu. Należy pobrać próbkę poranną moczu, która badana jest testem paskowym w kierunku obecności białka. Jeżeli taki test paskowy wskaże na obecność białka, konieczna jest pogłębiona diagnostyka. Oznaczana jest ilościowa zawartość białka, a w celu korekty względem ciężaru właściwego moczu, a więc stanu nawodnienia organizmu, ilość białka wyrażana jest jako stosunek białka do kreatyniny lub albuminy do kreatyniny. Oznaczeniu obecności białka w moczu może towarzyszyć konieczność oznaczenia takich parametrów funkcji nerek jak kreatynina w moczu, wielkość przesączania kłębuszkowego GFR, a także takie specjalistyczne badania.

Bibliografia:

D’Amico G., Pathophysiology of proteinuria; Kidney International, vol 63, 2003

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here