Amarantus, czyli szarłat wyniosły to roślina o bardzo cennych nasionach. Tysiące lat temu roślina ta uprawiana była przez Majów, do Europy trafiła za sprawą Kolumba. A w XXI wieku amarantus uznany został za superfood, czyli żywność, której spożywanie przynosi wymierne korzyści dla zdrowia. Czym amarantus zasłużył sobie na takie uznanie dietetyków?
Czym jest amarantus?
Amarantus to roślina uprawiana na terenie Ameryki Północnej i Południowej, Azji oraz Afryki; uprawiana jest także w Polsce. Nasiona amarantusa mają postać drobnych ziaren wielkości maku. Charakteryzują się bardzo wysoką zawartością związków odżywczych – nie brakuje z nich białka, witamin i składników mineralnych. W porównaniu do zbóż, amarantus zawiera sporo białka, które stanowi aż 18%. Białko to jest łatwo przyswajalne i cechuje się bogatym składem aminokwasowym. Na szczególną uwagę zasługuje wysoka zawartość aminokwasów egzogennych, czyli związków, które nie mogą być zsyntetyzowane przez organizm – stąd konieczność dostarczenia ich wraz z dietą. Amarantus zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, dlatego uznawane jest za doskonałe źródło białka, także dla wegetarian i wegan.
Równie imponujący jest skład kwasów tłuszczowych zawartych w nasionach amarantusa – nie brakuje w nich nienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas linolowy, oleinowy, linolenowy. Wysoka jest także zawartość skwalenu redukującego poziom cholesterolu.
Amarantus jest wolny od glutenu, zatem z powodzeniem może zastępować zboże w diecie osób z nietolerancją glutenu. Kolejne korzystne cechy amarantusa to wysoka zawartość błonnika, a także składników mineralnych – żelaza, magnezu, wapnia, kobaltu czy jodu. Oczywiście nie brakuje także witamin, zwłaszcza tych z grupy B oraz antyoksydantów – flawonoidów, polifenoli, beta karotenu.
Właściwości prozdrowotne amarantusa
Błonnik pomaga zrównoważyć poziom cholesterolu poprzez zmniejszenie złego cholesterolu w układzie sercowo-naczyniowym. Amarantus posiadają dużą ilość witaminy K, która poprawia zdrowie układu krążenia. Potas obniża ciśnienie krwi, zmniejszając obciążenie układu sercowo-naczyniowego i rozszerzając naczynia krwionośne. Zmniejsza również ryzyko miażdżycy. Wysokie stężenie fitosteroli pomaga również w redukcji złego cholesterolu.
Dzięki zawartości witamin z grupy B i magnezu, amarantus może wpływać korzystnie na funkcjonowanie układu nerwowego, a także samopoczucie psychiczne. Wysoka zawartość wapnia sprawia, że regularne spożywanie amarantusa przekłada się na wzmocnienie kości. Z kolei doskonale przyswajalne białko umożliwia rozbudowę masy mięśniowej i wspomaga regenerację organizmu. Jako źródło żelaza, amarantus może zapobiegać rozwojowi anemii.
Organizm ludzki narażony jest na szkodliwe działanie wolnych rodników. Przeciwutleniacze są naturalne związkami, które pomagają w ochronie organizmu przed tymi wolnymi rodnikami. Amarantus zawiera duże ilości kwasu fenolowego, kwasu waniliowego, kwasu p-hydroksybenzoesowego i kwasu galusowego, które pomagają chronić przed wieloma chorobami zwyrodnieniowymi, takimi jak cukrzyca, choroby serca, a nawet rak.
Jak gotować amarantus?
Aby ugotować nasiona amarantusa, należy wrzucić ziarna na wrzącą, osoloną wodę i gotować przez 15 – 20 minut. Amarantus wykorzystać można w wielu daniach – doskonale sprawdza się jako dodatek do sałatek, warzyw na ciepło, mięs czy ryb. Nasiona lub mąkę amarantusową można wykorzystać w wypiekach czy deserach. W kuchni wykorzystać można także amarantus ekspandowany, który można spożywać bez obróbki cieplnej. Takie ziarna przypominają nieco ryż dmuchany i mogą być dodawane do deserów, jogurtów czy zup. W sklepach dostępne są także płatki amarantusowe, z których można przyrządzić zdrową i smaczną alternatywę dla tradycyjnej owsianki.
Bibliografia:
Klebaniuk R. i in., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych z udziałem amarantusa; Probl Hig Epidemiol, 2018
