Alergia na mleko, a ściślej – białka mleka krowiego to jedna z najczęściej występujących alergii pokarmowych. Zazwyczaj pojawia się u niemowląt i małych dzieci, ale może występować także u dorosłych. Alergia na mleko objawia się bólami brzucha, biegunkami i wysypką skórną. Leczenie alergii na mleko sprowadza się przede wszystkim do stosowania diety eliminacyjnej, możliwe jest także wypracowanie tolerancji układu immunologicznego na mleko.
Spis treści
Czym jest alergia na mleko?
Mleko krowie stanowi źródło około 20 – 30 białek, które mogą uczulać. Są to głównie dwie frakcje białek – kazeiny i białka serwatkowe. Białka te nie tracą właściwości alergizujących nawet po poddaniu mleka takim formom obróbki termicznej jak ogrzewanie czy pasteryzacja. Pierwszy kontakt organizmu z mlekiem krowim następuje podczas rozszerzania diety niemowlęcia – i wtedy może dojść do pojawienia się alergii.
Alergię na białka mleka należy odróżnić od nietolerancji laktozy. W przebiegu alergii na białka mleka dochodzi do nadmiernej aktywacji układu immunologicznego i syntezy swoistych przeciwciał klasy IgE. Z kolei nietolerancja na laktozę, czyli cukier zawarty w mleku ma charakter nieimmunologiczny – nie dochodzi do aktywacji układu immunologicznego. Objawy żołądkowo – jelitowe pojawiają się natomiast w konsekwencji braku aktywności laktazy, enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy.
Kiedy pojawia się alergia na mleko?
Alergia na mleko nie rozwija się u każdej osoby. Istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko rozwoju alergii na mleko. Przede wszystkim – zaobserwowano rodzinne występowanie alergii, co oznacza, że ogromną rolę odgrywają predyspozycje genetyczne. Alergia na mleko dotyczy około 2 – 5% niemowląt i rozwija się w efekcie pierwszego kontaktu niedojrzałego układu immunologicznego z alergenami mleka.
Alergii na mleko krowie może towarzyszyć alergia także na inne rodzaje mleka – owczego czy koziego, może także wystąpić alergia na wołowinę. Wiąże się to z mechanizmem alergii krzyżowej.
Objawy alergii na mleko
W przypadku wystąpienia alergii na białka mleka pojawiają się przede wszystkim objawy ze strony układu pokarmowego. Występują bóle brzucha, kolki, biegunki i wymioty, nudności oraz świąd w jamie ustnej. Alergii na mleko nie towarzyszą wyłącznie objawy ze strony przewodu pokarmowego. Możliwe jest wystąpienie także objawów ze strony układu oddechowego oraz skóry. Alergia na mleko może objawiać się pod postacią kataru, kichania, świszczącego oddechu, duszności i chrypki; może pojawić się zaczerwienienie i pieczenie spojówek, a także łzawienie oczu. Nierzadko występują także objawy skórne, takie jak świąd, rumień, pokrzywka, a także obrzęk naczynioruchowy.
Diagnostyka alergii na mleko
W przypadku wystąpienia charakterystycznych objawów po spożyciu mleka, konieczne jest potwierdzenie rozpoznania przy pomocy testów alergicznych. Przede wszystkim przeprowadzane są punktowe testy skórne, które polegają na wprowadzeniu alergenów mleka krowiego w głąb skóry. Pojawienie się na skórze bąbla o średnicy większej o co najmniej 3 mm od kontroli ujemnej wskazuje na dodatni wynik testu skórnego.
W celu zdiagnozowania alergii na mleko wykonywane są także testy serologiczne, polegające na oznaczeniu poziomu swoistych przeciwciał klasy IgE we krwi. Można wykonać także testy prowokacyjne. Przez okres kilku tygodni należy stosować dietę eliminacyjną, wykluczającą mleko krowie oraz inne produkty zawierające białka mleka krowiego. Potem należy podać mleko i zaobserwować, czy wystąpią objawy alergii.
Leczenie alergii na mleko krowie
Podstawową metodą leczenia uczulenia na mleko krowie jest dieta eliminacyjna. Konieczne jest zrezygnowanie ze spożycia mleka krowiego, masła, śmietany, lodów. Należy także zwracać baczną uwagę na produkty, które zawierają ukryte białko mleka – wędliny, pasztety, słodycze, wypieki, pieczywo, płatki zbożowe, zupy i sosy instant czy wyroby garmażeryjne.
Można podjąć się próby odczulania, podając doustnie coraz większe ilości alergenu. U większości osób tolerancja na mleko krowie nabywana jest samoistnie wraz z wiekiem.
Bibliografia:
Krauze A., Alergia na mleko białka krowiego – postacie kliniczne; Alergia Astma Immunologia 2015, 20
